#istanbul #Kadikoy #Bakirkoy #Beylikduzu #Nisantasi #Fatih #Mecidiyekoy #Sisli #Psikolojik #Danışmanlar,#Psikologlar,#Pedagoglar,#Psikiyatristler,#Aile #Evlilik #Çift #Terapisti,#Terapileri,#Çocuk #Psikoloğu,#Randevu #Telefonu 0533 373 81 23 ve 0544 7243650
Uzman Klinik Psikolog Pedagog Üsküdar 0505 767 58 85 Randevu Telefonu
ekremculfa@hotmail.com
Bilişsel Çarpıtmalar
31/08/2012 Bilişsel Çarpıtmalar ( Cognitive Distortions Or Cognitive Errors) Bireylerin önemli inançları ya da şemaları bilişsel çarpıtmalara yol açmaktadır. Erken çocukluk dönemlerinde bilgiyi işleme sürecinde görülen hatalar, oluşan bilişsel şemaları desteklemektedir. Bilişsel çarpıtmalar da bilgiyi işleme sürecinin yanlış veya etkisiz olduğu zamanlarda ortaya çıkmaktadır (Sharf, 2000). Beck’e göre (2001) hastalar genellikle düşüncelerinde tutarlı biçimde bazı hatalar yaparlar. Bu hatalar genellikle, bilişsel süreçlerinde olumsuzluklar 21 yönündeki sistematik bir yanlılıktan kaynaklanmaktadır. Bilişsel hatalar olarak da bilinen bilişsel çarpıtmalar ya da düşüncelerimizdeki tipik hatalar aşağıda verilmiştir (Beck, 2001; Sharf, 2000; Patterson ve Watkins, 1996) . Ya Hep Ya Hiç Tarzı Düşünme (Dichotomous Thinking) : ‘Siyah ya da beyaz’, ‘Çift kutuplu’ ‘ikili düşünme ‘ adları ile de bilinen bu düşünme tarzında, ‘bir şey ya tam anlamda istediğimiz gibi olur ya da olmaz’ şeklinde düşünme esastır. Herhangi bir durumu süreç üzerinde değerlendirmek yerine sadece iki kategoride ele alınır. Örneğin, bir öğrencinin ‘bu sınavdan A alamazsam kalırım’ şeklindeki düşüncesi bu tip bilişsel çarpıtmalara örnektir. Zihinsel Süzgeç (Selective Abstraction): Seçici soyutlama olarak da bilinen bu düşünme tarzında, bir olay fikir yada bir gerçek bastırılmış yada negatif düşünceleri desteklemek amacıyla kullanılır. Duygulara (Keyfe) Göre Mantık Yürütme ( Arbitrary İnference): Kişinin elinde bir kanıt olmamasına karşın, tekzip edilen bir sonuca ulaşmak için keyfine ya da duygularına göre mantık yürütmesi durumudur. Bir başka deyişle, kişinin bir şeyi çok yoğun yaşaması nedeniyle karşıt kanıtları göz ardı ederek onu doğru sanmasıdır. İki şekilde yaşanmaktadır. Bunlardan birincisi zihin okumadır. Zihin okuma( Mind reading) diğerlerinin kendimiz hakkında ne düşündüğünü gösterir. Örneğin, bir adam arkadaşının kendisi ile alış ,verişe gelmemesini arkadaşının kendisinden artık hoşlanmadığı şeklinde yorumlayabilir. Oysa ki gerçekte , arkadaşının alış verişe gelmemek için bir çok mantıklı nedeni vardır. İkinci yol ise olumsuz tahmindir (Negative prediction). Olumsuz tahminde, herhangi bir sebep yada kanıt yokken, olumsuz öngörülerde buluma söz konusudur. Örneğin, sınava çok iyi hazırlanan bir öğrenci elinde kanıt olmamasına karşın sınavda başarısız olacağını düşünür. Kısaca, zihin okuma ve olumsuz tahminin her ikisi de eldeki bilgilerin çarpıtılması veya dikkat eksikliğine dayalı olumsuz yorumlar yapmakla ilgilidir. Felaketleştirme ( Catastrophizing): Bu bilişsel çarpıtma biçiminde, bireyler bir olayı alır onu abartır ve böylece endişeye kapılır. Daha gerçekçi 22 sonuçları dikkate almadan geleceği olumsuz olarak tahmin eder. Örneğin, bölge müdürü ilke bir terfi için görüşecek olan birey, görüşme sırasında mesleğini tehlikeye atacak aptalca şeyler söyleyeceğini düşünerek endişeye kapılır. Bu düşüncesi önemli bir toplantıyı faciaya dönüştürür. Aşırı Genelleme (Overgeneralization): Bir kaç olumsuz olaya bakarak genel kurallar koymak, o andaki durumun çok ötesine taşınan genel bir değerlendirme yapmak şeklindeki bilişsel çarpıtmalardır. Örneğin, bir lise öğrencisi sadece ilk cebir sınavında başarısız olması durumunda, matematiği hiç başaramayacağını düşünür. Etiketleme (Labeling and Mislabeling): Kişinin elindeki kanıtlar dikkate alınsa, daha az acı çekme ihtimali olmasına karşın, bu kanıtları göz ardı edip kendisine ve diğerlerine toptan, yargılayıcı ve olumsuz sıfatlar yakıştırmasıdır. Örneğin, ‘Ben bir hiçim.’ ‘beş para etmeyen biriyim’ şeklinde kendini etiketlemek. Aşırı Büyütme/Küçültme ( Magnification or Minimazition): Bireylerin eksikliklerini yücelttikleri veya olumlu taraflarını küçülttükleri zamanlarda ortaya çıkar. Bu bilişsel çarpıtmalar depresyon duygusunu ve değersizlik inançlarını destekler niteliktedir. Kas çekmesi problemi yaşadığı için yarışmaya katılamayan bir atletin ‘Bugün yarışamazsam ben bittim’ tarzındaki düşüncesi yada yine bir başka atletin yarışmada çok iyi bir netice almasına karşın ‘İyi oynamama karşın standartlarımın altındaydım’ şeklindeki düşüncesi bu tür bilişsel çarpıtmaya örnektir. Kişiselleştirme (Personalization): Bireyin kendisi ile ilgili olamayan bir olayı alarak kişiselleştirmesidir. Farklı nedenleri olabileceğini hiç dikkate almadan diğerlerinin olumsuz davranışlarının nedenini kendisine yüklemesi şeklindeki bilişsel çarpıtmalardır. Meli-malı Cümleler/ Emirler ( Should Statements): Kendisinin ve diğerlerinin nasıl davranmaları gerektiğine ilişkin kesin kuralara sahip olmak , bu kurallara uyulmadığı takdirde her şeyin kötü gideceğine dair abartılı 23 düşünme biçimi. Örneğin, ‘Her zaman en iyisini yapmalıyım. Hata yapmam korkunç olur’ Olumluyu Geçersiz Kılmak: Bireyin kendi kendisine olumlu yaşantıların ya da özelliklerin geçerli olmadığını söylemesidir. Bireyin kendisine ‘ O projeyi becerdim ama bu benim yeterli olduğum anlamına gelmez. Sadece şansım yaver gitti’ demesi bu tür bilişsel çarpıtmaya örnektir. Bu olumsuz bilişsel çarpıtmalar sürekli olarak ortaya çıkarsa psikolojik stres ve düzensizliklere yol açabilmektedir. Kariyerleri, romantik ve sosyal yaşamları hakkında planlar yapabilmeleri için bireyler ne yaptıklarını gözlemlemeli ve olası sonuçları değerlendirmelidir. Bilişsel çarpıtmaların sürekli olarak ortaya çıkması bireylerin bu planları yapmasını zorlaştırmakta ve depresyon, endişe ve diğer olumsuz yaşantıları geçirmesine neden olmaktadır. Bilişsel terapinin amaçlarından biri hastaların bilişsel çarpıtmalarını bulmak ve düşünce yapılarında değişiklik yapmaktır (Sharf, 2000). 0533 373 81 23 |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
ÇOCUK EĞİTİMİNDE OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN ÖNEMİ NEDİR? - 27/11/2016 |
MyLife 7/24 danışmanlık hattımızdan randevu alarak bize danışmanız, 0533 373 81 23 Yada uzak mesafelerde iseniz. Ekremculfa@hotmail.com Mail yolu ile bize bildirmenizdir. Websitemiz: www.mylifeistanbul.com |
Zaman zaman bedenimizin klima sistemi bozulabiliyor değil mi? - 27/11/2016 |
MyLife 7/24 danışmanlık hattımızdan randevu alarak bize danışmanız, 0533 373 81 23 Yada uzak mesafelerde iseniz. Ekremculfa@hotmail.com Mail yolu ile bize bildirmenizdir. Websitemiz: www.mylifeistanbul.com |
Zaman zaman bedenimizin klima sistemi bozulabiliyor değil mi? - 27/11/2016 |
MyLife 7/24 danışmanlık hattımızdan randevu alarak bize danışmanız, 0533 373 81 23 Yada uzak mesafelerde iseniz. Ekremculfa@hotmail.com Mail yolu ile bize bildirmenizdir. Websitemiz: www.mylifeistanbul.com |
İstanbul Kadıköy Psikoloji, Bakırköy Psikoloji ve My Life Psikolojik Danışmanlık Merkezi Hakkında, V - 27/11/2016 |
MyLife 7/24 danışmanlık hattımızdan randevu alarak bize danışmanız, 0533 373 81 23 Yada uzak mesafelerde iseniz. Ekremculfa@hotmail.com Mail yolu ile bize bildirmenizdir. Websitemiz: www.mylifeistanbul.com |
BAZI İNSANLAR NEDEN YALAN SÖYLERLER?-2 - 19/11/2016 |
My life Psikolojik Danışma istanbul 0533 373 8123 My life Psikolojik Danışma istanbul 0533 373 8123 |
KİŞİLİK, KARAKTER ANALİZİ NEDİR? - 19/11/2016 |
My life Psikolojik Danışma istanbul 0533 373 8123 My life Psikolojik Danışma istanbul 0533 373 8123 |
TEOG Sınavı Kaygısıyla Nasıl Başedilir? Sınav Koçluğu 0533 373 81 23 - 19/11/2016 |
My life Psikolojik Danışma istanbul 0533 373 8123 My life Psikolojik Danışma istanbul 0533 373 8123 |
My life Psikolojik Danışma istanbul 0533 373 8123 My life Psikolojik Danışma istanbul 0533 373 8123 - 12/11/2016 |
My life Psikolojik Danışma istanbul 0533 373 8123 My life Psikolojik Danışma istanbul 0533 373 8123 |
EVLİLİK TERAPİSİ NEDİR? ÇİFT TERAPİSİ NEDİR? AİLE TERAPİSİ NEDİR ? - 05/11/2016 |
EVLİLİK TERAPİSİ NEDİR? ÇİFT TERAPİSİ NEDİR? AİLE TERAPİSİ NEDİR ? |
Devamı |